همه مطالب
شخصى از امام ششم عليه السلام پرسيد عقل چيست؟
فرمود چيزيست كه بوسيله آن خدا پرستش
شود و بهشت بدست آيد آن شخص گويد: گفتم پس آنچه معاويه داشت چه بود؟ فرمود: آن
نيرنگست، آن شيطنت است، آن نمايش عقل را دارد ولى عقل نيست.
4
حسن بن جهم گويد:
از امام رضا عليه السلام شنيدم كه ميفرمود: دوست هر انسانى عقل او است
و دشمن او جهلش.
5
حسن بن جهم گويد:
بحضرت ابو الحسن عليه السلام عرض كردم نزد ما دستهاى هستند كه
دوستدار امامند ولى آن تصميم راسخرا ندارند (كه بتوانند از راه عقيده خويش از جان و مال
بگذرند) همين قدر است كه از محبت امام دم ميزنند. فرمود آنها (بواسطه كوتاهى عقل و
قصور ادراكشان) از جمله كسانى كه مورد سرزنش خدا قرار گرفتهاند نيستند. همانا خدا
ميفرمايد: عبرت گيريد اى صاحبان بصيرت (و ايشان صاحب بصيرت نميباشند).
نویسنده : اميرعباس
اصبغ بن نباته از على عليه السلام روايت ميكند كه جبرئيل بر آدم نازل شد و گفت:
اى آدم من
مأمور شدهام كه ترا در انتخاب يكى از سه چيز مخير سازم پس يكى را برگزين و دوتا را
واگذار. آدم گفت چيست آن سه چيز؟ گفت: عقل و حياء و دين آدم گفت عقل را برگزيدم، جبرئيل
بحياء و دين گفت شما بازگرديد و او را واگذاريد، آن دو گفتند اى جبرئيل ما مأموريم هرجا كه
عقل باشد با او باشيم. گفت خود دانيد و بالا رفت.
شرح-
از مجموع اين روايت چنين استفاده مىشود كه عقل باحياء و دين لازم و ملزومند و از يك ديگر
جدا نشوند پس خداوند بهر كس عقل عنايت كند حياء و دين هم عنايت كرده است و كسيرا كه
باحياء و متدين يافتيم بايد او را عاقل هم بدانيم.
نویسنده : اميرعباس
امام باقر عليه السّلام فرمايد:
چون خدا عقل را آفريد از او بازپرسى كرده باو گفت پيش آى پيش
آمد، گفت بازگرد، بازگشت، فرمود بعزت و جلالم سوگند مخلوقى كه از تو بپيشم محبوبتر باشد
نيافريدم و ترا تنها بكسانى كه دوستشان دارم بطور كامل دادم. همانا امر و نهى كيفر و پاداشم
متوجه تو است.
شرح
- مراد بعقل چنانچه از جميع روايات اين باب استفاده مىشود همان قوه تشخيص و ادراك و
واداركننده انسان به نيكى و صلاح و بازدارنده او از شر و فساد ميباشد چنانچه در روايت سوم
عقل وسيله پرستش خدا و بدست آوردن بهشت معرفى شده و در حديث چهارم 75 خاصيت و اثر
آن بنام لشكر عقل توضيح داده شده است پس عاقل كامل كسى است كه آن اثر در او باشد، و
مراد به پيش آمدن و بازگشتن عقل اينست كه اين موجود در برابر اوامر و نواهى خالقش كاملا
منقاد و مطيع است و جمله آخر حديث در روايات ديگر توضيح داده مىشود كه كيفر پاداش
مردم در روز جزا بمقدار عقل ايشانست.
نویسنده : اميرعباس
زيارت امام علي(ع)"قسمت سوم"